In 2025 maken we meerdere Amsterdamse wandelingen in het kader van de 750ste verjaardag van onze hoofdstad. Hieronder vast een aantal voorbeelden. Eind februarivolgen de data.
Spectaculaire architectuur, groen, publieke kunst en steeds meer wooncomplexen tussen de kantoren. We gaan het bekijken in een wandeling over de Zuidas, het gebied aan weerszijden van de A10.
Wat is het grote plan voor dit gebied? En hoe zit het met de infrastructuur? We kijken naar de plannen en de realisatie ervan, en gaan enkele gebouwen ook van binnen bekijken, waaronder The Valley.
Tijdens deze excursie verkennen we een deel van de 19de-eeuwse ring van Amsterdam. We beginnen met de Staatsliedenbuurt.De buurtopbouw gaat hier uit van de bestaande structuur van het gebied en deze staat dan ook centraal in het begin van de wandeling. Vervolgens komt de woningbouw aan de orde.
Tegenwoordig valt vooral de enorme renovatie van het huizenbestand op. Daarin is duidelijk de geschiedenis in twee fasen te zien: de oorspronkelijke opzet en de wijkvernieuwing na het verval van de buurt en de 'overname' door de kraakbeweging. De wijk herbergt ook een aantal 19de-eeuwse nutsbedrijven zoals de waterleiding en de Westergasfabriek. Beide functioneren niet meer zoals vroeger en hebben nieuwe functies gekregen. Ook hier kijken we naar heden en verleden.
Een groot contrast met de Staatsliedenbuurt vormt de Spaarndammerbuurt, een van de juwelen van de nieuwe vorm van wijkaanleg op basis van de principes van de Woningwet
Amsterdamse stedenbouwkundigen bestudeerden vanaf de jaren twintig hoe de stad Amsterdam zich zou moeten uitbreiden. Anders dan bij eerdere uitbreidingen moest wetenschappelijk onderzoek ten grondslag liggen aan de aanleg van nieuwe wijken. Tevens werden de gebreken geformuleerd die men zag in eerdere uitbreidingen. Dat resulteerde in een nieuw uitbreidingsplan voor een stad waarvan men de bevolking rond 2000 op 1 miljoen schatte, het zogenaamde AUP (Algemeen Uitbreidingsplan).
De stedenbouwers creëerden de zogenaamde functionele stad. De moderne functies binnen de stad, die van wonen, werken, recreatie en vervoer zouden moeten worden gescheiden. Met de uitvoering van het plan liep het anders dan gepland. In deze excursie kijken we naar de oorspronkelijke opzet van het plan, en naar de moderne wijzigingen van de wijk. We fietsen door verschillende wijken.
Geschiedenis ligt op straat, en dat geldt ook voor Artis. Wie weet waarnaar hij kijkt, kan de ontwikkeling van Artis terugzien in de bestaande bebouwing.
Oorspronkelijk lagen in de leeggebleven Plantage, waar de stadsvergroters van 1662 eigenlijk een deftige wijk hadden willen neerleggen, alleen wat gemeentelijk tuinen met theekoepels en enige caf'e's. Maar in 1838 opende een genootschap op deze plaats in de stad een dierentuin voor haar leden, onder het motto Natura Artis Magistra. Aanvankelijk beschikten ze over een kleine oppervlakte maar in de jaren zeventig van de 19de eeuw hadden ze de dierentuin vergroot tot aan de Singelgracht. In 1852 werden voor het eerst ook niet-leden tegen betaling toegelaten. Artis werd nu ook de tuin van de gewone Amsterdammer. Men kon zich hier vergapen aan exotische beesten, maar ook naar allerlei musea gaan, en naar muziek luisteren.
Ook in de volgende eeuw blijft de dierentuin zich uitbreiden, en de opattingen hoe de bezoeker een wandeling door Artis moet ervaren veranderen mee. Dit komt tot uitdrukking in de structuur van de dierentuin, en in de verschillende bouwstijlen van de dierenverblijven.
Een wandeling door de dierentuin illustreert de bouwgeschiedenis van Artis, waarbij we ook een unieke blik in de historische gebouwen mogen werpen. Daarna wandelen we de dierentuin uit, de Plantage in, om te kijken naar de stadsontwikkeling aldaar.
