In de kranten is Oekraine al ruim een jaar niet meer van de voorpagina geweest. In februari 2014 brak de meest turbulente periode uit de geschiedenis van de jonge staat aan: de Russisch gezinde president Janoekovitsj werd verdreven en de Europees-gezinde oppositie nam de macht over. Het land lijkt verscheurd te zijn tussen de Rusland-aanhangers in het oosten en de EU-aanhangers in het westen.  

Hoe heeft de crisis in Oekraine zo kunnen escaleren?

Verschillen Oekrainers echt meer van de Russen dan, zeg, Limburgers van de Hollanders? Of vormen zij een aparte natie met een gedeeld nationaal gevoel? Heeft de in 1991 verworven Oekraiense onafhankelijkheid overlevingskansen, in het licht van de territoriale ambities die Rusland aan de dag legt? 

Om de huidige situatie in Oekraine te kunnen begrijpen neemt Rusland- en Oekrainekenner Marc Jansen ons mee terug in de geschiedenis van de jonge staat, die nog geen kwart eeuw oud is maar wortels heeft die teruggaan tot in de negende eeuw. 

9 en 16 januari 2015

Vrijdag 9 januari, 15-17 uur:

Was het Kievse vorstendom het begin van de Russische of van een eigen Oekraiense staat? Welke rol speelden de Tataren en Kozakken in dit steppegebied ten noorden van de Zwarte Zee? Verder over de uitbreiding van de Russische invloed in ‘Klein-Rusland’, over de Roethenen in Polen-Litouwen en het Habsburgse rijk en de Russische kolonisatie van ‘Nieuw-Rusland’. Over het multi-etnische karakter van dit ‘grensland’, ook wel de ‘graanschuur van Europa’ genoemd, ontwakend Oekraiens nationaal besef, de revolutie, de Sovjet-periode met industrialisatie, hongersnood en oorlog, en over de perestrojka.

Vrijdag 16 januari, 15-17 uur:

In 1991 veroverde Oekraine eindelijk zijn onafhankelijkheid en begon een moeizaam proces van natievorming, dat in het westen van het land sneller aansloeg dan in het oosten. De jonge staat balanceerde als vanouds op de grens van Europa en Rusland. De oranje revolutie van 2004 leek Europa dichterbij te brengen, maar vanaf 2010 zocht president Janoekovitsj weer toenadering tot Rusland. Maar de menigte op het Onafhankelijkheidsplein (‘Euro-Majdan’) in Kiev bracht hem in februari ten val, tot groot ongenoegen van Rusland. Moskou lijfde de Krim in en begon de macht van Kiev in het oosten van het land te ondermijnen. Zullen de nieuwe president Porosjenko en het recent gekozen parlement het land weer bijeenbrengen, of valt het verder uiteen?

Kosten